Tagalog/Pandiwa
Ang pandiwa o berbo ay bahagi ng pananalita na nagsasaad ng kilos o galaw. Ito ay tinatawag na verb sa wikang Ingles.
Mga aspekto ng PANDIWA[baguhin]
Perpektibo o Naganap[baguhin]
Ito ay nagsasaad ng kilos o gawang natupad na.
- Halimbawa:
- Nagdeposito ng pera sa bangko si Charles.
- Halimbawa:
Imperpektibo o Nagaganap[baguhin]
Ito ay ang pagkilos na kasalukuyang ginagawa.
Halimabawa: Bumibili ako ng kape ngayon sa tindahan.
Kontemplatibo o Magaganap[baguhin]
Ito ay ang pagkilos na hindi pa nagagawa o gagawin pa lamang.
- Halimbawa:
- Magluluto siya ng masarap na itlog
- Halimbawa:
Perpektibong Katatapos o Kagaganap[baguhin]
Ito ay nagsasaad ng kilos na sandali lamang pagkatapos ito ginawa.
- Halimbawa:
- Kagagaling niya lamang sa probinsya kaya kailangan niyang magpahinga mula sa mahabang biyahe.
- Halimbawa:
Mga tinig[baguhin]
Tahasan[baguhin]
- Ako ay binigyan ako ng bahay malaki na mas malaki pa sa bahay ko, at iyon ay desk jocks.
Kailanan[baguhin]
Isahan[baguhin]
Ito ay kapag ang pandiwa ay nasa payak na anyo.
- Halimbawa:
Si Evean ay nag rereview sa canteen kahit magulo.
Maramihan[baguhin]
Ito ay marami ang simuno at kilos na isinasaad.
- Halimbawa:
Ang mga bata ay nagtatakbuhan kahit na mainit
Mga panlaping makadiwa[baguhin]
Panlaping banghayin[baguhin]
Ito ay ang panlaping nagbabanghay sa sarili samantalang hindi nagbabago ang salitang-ugat.
- isa, maki, magka, maging, magsa, mag, suma
Pawatas | Naganap | Nagaganap | Magaganap |
magbigay | nagbigay | nagbibigay | magbibigay |
magsagawa | nagsagawa | nagsasagawa | magsasagawa |
Panlaping makabanghay[baguhin]
Ito ay kapwa nababanghay ang panlapi at salitang-ugat na nilalapian.
Um | Ma | i, in, o hin | Ka-an | Ma-an |
[1]mag | Naka | An o han | mang | Ma-in |
Pa-an | Pag-an | Pag-in |
Nyutral | Naganap | Nagaganap | Magaganap |
lumilipad | lumipad | lumilipad | lilipad |
tumatakbo | tumakbo | tumatakbo | tatakbo |
Pagbabanghay[baguhin]
Pandiwa sa Ma[baguhin]
Ito ay nagsasaad ng kasadyaan o ikaaari.
- mauna
- nauna
- nauuna
- mauuna
Pandiwa sa Ipa[baguhin]
Ito ay nagsasaad ng utos o mungkahi.
- ipaabot
- ipinaabot
- ipinapaabot
- ipaaabot
- ipa
- ipinaigib
- ipinapaigib
- ipaiigib
Pandiwa sa Ipag[baguhin]
Ito ay nagbibigay ng utos o pakikiusap.
- ipagbili
- ipinagbili
- ipinagbibili
- ipagbibili
Pandiwa sa Mag[baguhin]
Ito nagbibigay diwa sa pagganap.
- magsabi
- nagsabi
- nagsasabi
- magsasabi
Pandiwa sa Maki[baguhin]
Ito ay nagsasaad ng pakikisama sa gawa.
- makibagay
- nakibagay
- nakikibagay
- makikibagay
- makikisakay
Panlaping Mapa[baguhin]
Ito ay nagbabadya ng maaaring maganap.
- mapabuti
- napabuti
- napapabuti
- mapapabuti
Panlaping Magka[baguhin]
Ito ay ginagamit para sa di-kusang pagkilos.
- magkasundo
- nagkasundo
- nagkasusundo
- magkasusundo
Panlaping Magsi[baguhin]
Ito ay para sa sabay-sabay na pagkilos.
- magsikain
- nagsikain
- nagsisikain
- magsisikain
Panlaping Maka[baguhin]
Ito ay nagsasaad ng kasadyaang pagkilos.
- makatakas
- nakatakas
- nakatatakas
- makatatakas
Panlaping Magsa[baguhin]
Ito ay nagsasaad ng magkatulad na pagkilos.
- magsadula
- nagsadula
- nagsasadula
- magsasadula
Mga pandiwang walang-banghay[baguhin]
- Ipinagaalinlangan ang katumpakan ng seksyong ito. Sumali sa usapan upang mapabuti ang babasahing ito.
Ang pandiwang walang banghay ay hindi nagbabago kahit saan mang aspeto.
Ay[baguhin]
Ito ay tagatulong ng pandiwa at nagdurugtong sa simuno at panaguri. Halimbawa:
- Ang aso ay natutulog sa bakuran.
May[baguhin]
Ito ay sinusundan ng pangngalan, pang-uri, pang-abay, pandiwa, panghalip panao at pantukoy na mga.
- Halimbawa:
- May mga bagong tauhan si Ian Patrick.
- Halimbawa:
Mayroon[baguhin]
Ito ay sinusundan ng kataga o panghalip na panao sa kaukulang palagyo.
- Halimbawa:
- Mayroon kaming luma at sira-sirang tindang damit.
- Halimbawa:
Hala[baguhin]
Ito ay ginagamit kung ang diwang pinapahayag ay nakikiusap o nagbababala.
- Halimbawa:
- Hala ka, huli ka na.
- Hala, mauna na kayo.
- Halimbawa:
Mga pandiwang di-karaniwan[baguhin]
Maylipat na may pungos[baguhin]
Ito ay may titik na nag-iiba ng lunan sa loob ng salita.
- Tupdin (tuparin), tamnan (taniman) , sidlan (siliran)
Maypalit[baguhin]
Ito ay kapag mayroong isa o dalawang titik na napalitan ng iba.
- Hagkan (halikan), datnan (datingan), tawanan (tawahan)
Maypungos[baguhin]
Ito ay kapag may nabawas na titik sa unahan ng salita.
- magpasabi (pasabi) magpasulat (pasulat)
Pagkakaisa ng simuno at pandiwa[baguhin]
- Ang simunong nasa kailanang isahan ay nangangailangan ng pandiwang isahan din.
- Halimbawa:
- Si Neil Christian ay naglalakad sa kahabaan ng Dead Sea.
- Halimbawa:
- Ang simunong nasa kailanang maramihan ay humihingi ng pandiwang maramihan din.
- Halimbawa:
- Sina Ian Patrick at Hazzan ay nagsipagtapos sa kolehiyo.
- Halimbawa:
Pokus ng Pandiwa[baguhin]
Ito ay ang relasyon ng pandiwa sa simuno.
Tagaganap o Aktor[baguhin]
Ang simuno o paksa ang gumaganap sa kilos ng pandiwa.
- Halimbawa:
- Si Ian Patrick ay bumili ng mga ari-arian.
- Halimbawa:
Layon[baguhin]
Ang paksa ng pangungusap ay ang layon.
- Halimbawa:
- Ang basura ay ipatatapon ko bukas.
- Halimbawa:
Ganapan[baguhin]
Ang lugar o pook kung saan ginanap ang kilos.
- Halimbawa:
- Ang bakanteng lote ay tinataniman nila ng palay.
- Halimbawa:
Tagatanggap[baguhin]
Ang simuno ang pinaglalaanan ng kilos.
- Halimbawa:
- Ipagsasalok mo ng tubig ang bisita.
- Halimbawa:
Gamit[baguhin]
Ang kasangkapan o bagay na ginagamit ang gagawa ng kilos.
- Halimbawa:
- Ang abaka ay ipantatali niya sa duyan.
- Halimbawa:
Sanhi[baguhin]
Ang paksa ay nagpapahayag ng dahilan o sanhi.
- Halimbawa:
- Ikinagagalak niya ang pagtanggap sa kanyang pag-ibig.
- Halimbawa:
Direksyon[baguhin]
Ang paksa ay nagsasaad ng direksyon ng kilos ng pandiwa.
- Halimbawa:
- Ang Chocolate Hills ay pinuntahan nila.
- Halimbawa:
Kaganapan[baguhin]
Ito ay ang relasyon ng pandiwa sa panag-uri.
Tagaganap[baguhin]
Ito ay ang bahagi ng panag-uri ang gumaganap ng kilos ng pandiwa. Puwede itong tawaging aktor.
- Halimbawa:
- Ang unang anibersaryo ng kanilang kasal ay ipinagdiwang ng mag-asawang Dino at Raquel.
- Halimbawa:
Layon[baguhin]
Ito ay kung ano ang bagay na tinutukoy ng pandiwa.
- Halimbawa:
- Sumasayaw ng tinikling ang mga taga nayon.
- Halimbawa:
Tagatanggap[baguhin]
Ito ay kung sino ang nakikinabang sa kilos ng pandiwa.
- Halimbawa:
- Nagluto si Nida ng Spaghetti para sa kanyang mga anak.
- Halimbawa:
Ganapan[baguhin]
Ito ay nagsasaad ng lugar na ginaganapan ng kilos ng pandiwa.
- Halimbawa:
- Nag-aararo sa bukid ang ama ni Ian Patrick.
- Halimbawa:
Kagamitan[baguhin]
Ito ay kung anong bagay o instrumento ang ginagamit upang magawa ang kilos ng pandiwa.
- Halimbawa:
- Ang lamesa ay pinunasan ni Ian Patrick ng basahan.
- Halimbawa:
Direksyon[baguhin]
Ito ay nagsasaad ng direksyon ng kilos na taglay ng pandiwa,
- Halimbawa:
- Ang mga panauhin naming balikbayan ay ipinasyal namin sa Luneta .
- Halimbawa:
Mga gamit ng pangngalang pandiwa[baguhin]
Ang pangngalang-pandiwa ay binubuo ng panlaping pag- at salitang ugat.
- pag + sukat = pagsukat
- pag + tulong = pagtulong
Bilang simuno ng pangungusap[baguhin]
- Halimbawa:
- Ang pagtulong sa kapwa ay MABUTI
- Halimbawa:
Bilang tuwirang layon sa pandiwa[baguhin]
- Halimbawa:
- Si Patrick Joshua ay mahilig sa PAGKAIN
- Halimbawa:
. Hays
Bilang kaganapang pansimuno[baguhin]
- Halimbawa:
- Ang susi sa tagumpay ay pagtitiis.
- Halimbawa:
Bilang di-tuwirang layon[baguhin]
- Halimbawa:
- Si Engineer Patrick ay magtatayo ng paaralan ukol sa pagtuturo ng Tagalog at Ingles
- Halimbawa:
.
Bilang layon sa pang-ukol[baguhin]
- Halimbawa:
- Ang paksa ng pag-uusap ay tungkol sa pagsugpo ng kahirapan.
- Halimbawa:
Halimbawa: Para sa kalikasan ang ginawang pagsisikap ng mga magulang
Uri ng Pandiwa[baguhin]
katawanin[baguhin]
- Tinatawag nating katawanin kung ang pandiwa ay makapagiisa o buo ang kilos ng pangungusap.
- Halimbawa
- Nagiyakan ang mga tao sa kanyanag pagbabalik.
- Lumahok sa paligsahan si Narciso Reyes sa pagsulat.
- ↑ perpektibo ng aral gamit ang panlaping MAG