Tagalog/Pandiwa

Ang pandiwa o berbo ay bahagi ng pananalita na nagsasaad ng kilos o galaw. Ito ay tinatawag na verb sa wikang Ingles.

Mga aspekto ng PANDIWA

Perpektibo o Naganap

Ito ay nagsasaad ng kilos o gawang natupad na.

Halimbawa:

Nagdeposito ng pera sa bangko si Charles.

Imperpektibo o Nagaganap

Ito ay ang pagkilos na kasalukuyang ginagawa.

Halimabawa: Bumibili ako ng kape ngayon sa tindahan.

Kontemplatibo o Magaganap

Ito ay ang pagkilos na hindi pa nagagawa o gagawin pa lamang.

Halimbawa:

Magluluto siya ng masarap na itlog

Perpektibong Katatapos o Kagaganap

Ito ay nagsasaad ng kilos na sandali lamang pagkatapos ito ginawa.

Halimbawa:

Kagagaling niya lamang sa probinsya kaya kailangan niyang magpahinga mula sa mahabang biyahe.

Mga tinig

Tahasan

Ako ay binigyan ako ng bahay malaki na mas malaki pa sa bahay ko, at iyon ay desk jocks.

Kailanan

Isahan

Ito ay kapag ang pandiwa ay nasa payak na anyo.

Halimbawa:

Si Evean ay nag rereview sa canteen kahit magulo.

Maramihan

Ito ay marami ang simuno at kilos na isinasaad.

Halimbawa:

Ang mga bata ay nagtatakbuhan kahit na mainit

Mga panlaping makadiwa

Panlaping banghayin

Ito ay ang panlaping nagbabanghay sa sarili samantalang hindi nagbabago ang salitang-ugat.

isa, maki, magka, maging, magsa, mag, suma

Pawatas	Naganap	Nagaganap	Magaganap
magbigay	nagbigay	nagbibigay	magbibigay
magsagawa	nagsagawa	nagsasagawa	magsasagawa

Panlaping makabanghay

Ito ay kapwa nababanghay ang panlapi at salitang-ugat na nilalapian.

Um	Ma	i, in, o hin	Ka-an	Ma-an
mag	Naka	An o han	mang	Ma-in
Pa-an	Pag-an	Pag-in

Nyutral	Naganap	Nagaganap	Magaganap
lumilipad	lumipad	lumilipad	lilipad
tumatakbo	tumakbo	tumatakbo	tatakbo

Pagbabanghay

Pandiwa sa Ma

Ito ay nagsasaad ng kasadyaan o ikaaari.

mauna

nauna

nauuna

mauuna

Pandiwa sa Ipa

Ito ay nagsasaad ng utos o mungkahi.

ipaabot

ipinaabot

ipinapaabot

ipaaabot

ipa

ipinaigib

ipinapaigib

ipaiigib

Pandiwa sa Ipag

Ito ay nagbibigay ng utos o pakikiusap.

ipagbili

ipinagbili

ipinagbibili

ipagbibili

Pandiwa sa Mag

Ito nagbibigay diwa sa pagganap.

magsabi

nagsabi

nagsasabi

magsasabi

Pandiwa sa Maki

Ito ay nagsasaad ng pakikisama sa gawa.

makibagay

nakibagay

nakikibagay

makikibagay

makikisakay

Panlaping Mapa

Ito ay nagbabadya ng maaaring maganap.

mapabuti

napabuti

napapabuti

mapapabuti

Panlaping Magka

Ito ay ginagamit para sa di-kusang pagkilos.

magkasundo

nagkasundo

nagkasusundo

magkasusundo

Panlaping Magsi

Ito ay para sa sabay-sabay na pagkilos.

magsikain

nagsikain

nagsisikain

magsisikain

Panlaping Maka

Ito ay nagsasaad ng kasadyaang pagkilos.

makatakas

nakatakas

nakatatakas

makatatakas

Panlaping Magsa

Ito ay nagsasaad ng magkatulad na pagkilos.

magsadula

nagsadula

nagsasadula

magsasadula

Mga pandiwang walang-banghay

Ipinagaalinlangan ang katumpakan ng seksyong ito. Sumali sa usapan upang mapabuti ang babasahing ito.

Ang pandiwang walang banghay ay hindi nagbabago kahit saan mang aspeto.

Ay

Ito ay tagatulong ng pandiwa at nagdurugtong sa simuno at panaguri. Halimbawa:

Ang aso ay natutulog sa bakuran.

May

Ito ay sinusundan ng pangngalan, pang-uri, pang-abay, pandiwa, panghalip panao at pantukoy na mga.

Halimbawa:

May mga bagong tauhan si Ian Patrick.

Mayroon

Ito ay sinusundan ng kataga o panghalip na panao sa kaukulang palagyo.

Halimbawa:

Mayroon kaming luma at sira-sirang tindang damit.

Hala

Ito ay ginagamit kung ang diwang pinapahayag ay nakikiusap o nagbababala.

Halimbawa:

Hala ka, huli ka na.

Hala, mauna na kayo.

Mga pandiwang di-karaniwan

Maylipat na may pungos

Ito ay may titik na nag-iiba ng lunan sa loob ng salita.

Tupdin (tuparin), tamnan (taniman) , sidlan (siliran)

Maypalit

Ito ay kapag mayroong isa o dalawang titik na napalitan ng iba.

Hagkan (halikan), datnan (datingan), tawanan (tawahan)

Maypungos

Ito ay kapag may nabawas na titik sa unahan ng salita.

magpasabi (pasabi) magpasulat (pasulat)

Pagkakaisa ng simuno at pandiwa

• Ang simunong nasa kailanang isahan ay nangangailangan ng pandiwang isahan din.

Halimbawa:

Si Neil Christian ay naglalakad sa kahabaan ng Dead Sea.

• Ang simunong nasa kailanang maramihan ay humihingi ng pandiwang maramihan din.

Halimbawa:

Sina Ian Patrick at Hazzan ay nagsipagtapos sa kolehiyo.

Pokus ng Pandiwa

Ito ay ang relasyon ng pandiwa sa simuno.

Tagaganap o Aktor

Ang simuno o paksa ang gumaganap sa kilos ng pandiwa.

Halimbawa:

Si Ian Patrick ay bumili ng mga ari-arian.

Layon

Ang paksa ng pangungusap ay ang layon.

Halimbawa:

Ang basura ay ipatatapon ko bukas.

Ganapan

Ang lugar o pook kung saan ginanap ang kilos.

Halimbawa:

Ang bakanteng lote ay tinataniman nila ng palay.

Tagatanggap

Ang simuno ang pinaglalaanan ng kilos.

Halimbawa:

Ipagsasalok mo ng tubig ang bisita.

Gamit

Ang kasangkapan o bagay na ginagamit ang gagawa ng kilos.

Halimbawa:

Ang abaka ay ipantatali niya sa duyan.

Sanhi

Ang paksa ay nagpapahayag ng dahilan o sanhi.

Halimbawa:

Ikinagagalak niya ang pagtanggap sa kanyang pag-ibig.

Direksyon

Ang paksa ay nagsasaad ng direksyon ng kilos ng pandiwa.

Halimbawa:

Ang Chocolate Hills ay pinuntahan nila.

Kaganapan

Ito ay ang relasyon ng pandiwa sa panag-uri.

Tagaganap

Ito ay ang bahagi ng panag-uri ang gumaganap ng kilos ng pandiwa. Puwede itong tawaging aktor.

Halimbawa:

Ang unang anibersaryo ng kanilang kasal ay ipinagdiwang ng mag-asawang Dino at Raquel.

Layon

Ito ay kung ano ang bagay na tinutukoy ng pandiwa.

Halimbawa:

Sumasayaw ng tinikling ang mga taga nayon.

Tagatanggap

Ito ay kung sino ang nakikinabang sa kilos ng pandiwa.

Halimbawa:

Nagluto si Nida ng Spaghetti para sa kanyang mga anak.

Ganapan

Ito ay nagsasaad ng lugar na ginaganapan ng kilos ng pandiwa.

Halimbawa:

Nag-aararo sa bukid ang ama ni Ian Patrick.

Kagamitan

Ito ay kung anong bagay o instrumento ang ginagamit upang magawa ang kilos ng pandiwa.

Halimbawa:

Ang lamesa ay pinunasan ni Ian Patrick ng basahan.

Direksyon

Ito ay nagsasaad ng direksyon ng kilos na taglay ng pandiwa,

Halimbawa:

Ang mga panauhin naming balikbayan ay ipinasyal namin sa Luneta .

Mga gamit ng pangngalang pandiwa

Ang pangngalang-pandiwa ay binubuo ng panlaping pag- at salitang ugat.

pag + sukat = pagsukat

pag + tulong = pagtulong

Bilang simuno ng pangungusap

Halimbawa:

Ang pagtulong sa kapwa ay MABUTI

Bilang tuwirang layon sa pandiwa

Halimbawa:

Si Patrick Joshua ay mahilig sa PAGKAIN

. Hays

Bilang kaganapang pansimuno

Halimbawa:

Ang susi sa tagumpay ay pagtitiis.

Bilang di-tuwirang layon

Halimbawa:

Si Engineer Patrick ay magtatayo ng paaralan ukol sa pagtuturo ng Tagalog at Ingles

.

Bilang layon sa pang-ukol

Halimbawa:

Ang paksa ng pag-uusap ay tungkol sa pagsugpo ng kahirapan.

Halimbawa: Para sa kalikasan ang ginawang pagsisikap ng mga magulang

katawanin

Tinatawag nating katawanin kung ang pandiwa ay makapagiisa o buo ang kilos ng pangungusap.

Halimbawa

Nagiyakan ang mga tao sa kanyanag pagbabalik.

Lumahok sa paligsahan si Narciso Reyes sa pagsulat.