Tagalog/Pandiwa

Ang Pandiwa ay ang salitang nagpapahiwatig ng kilos, gawa o kalagayan. Ito ay tinatawag na Verb sa wikang Ingles.

Mga Uri ng Pandiwa ayon sa Kaukulan

Palikas

Ito ay ipinalalagay na ang kalikasan ang simuno.

Halimbawa:

Umaaraw kanina.

Natsunami ang Indonesia.

Katawanin

Ito ay may simuno ngunit walang layong tumatanggap.

Halimbawa:

Ang masipag at determinado ay nagtatagumpay.

Palipat

Ito ay may simuno at tuwirang layon.

Halimbawa:

Naglinis ng kwarto si Delia.

Mga Aspekto ng Pandiwa

Naganap na o Perpektibo

Ito ay nagsasaad ng kilos o gawang natupad na.

Halimbawa:

Nagdeposito ng pera sa bangko si Jean b. Albutra

Imperpektibo

Ito ay ang pagkilos ay nasimulan na pero hindi pa tapos.

Halimbawa:

Natutunaw ang yelo sa baso.

Gaganapin o kontemplatibo

Ito ay ang kilos ay mangyayari pa lamang.

Halimbawa:

Kakain si Nicco Pintac sa carinderia.

Tinig ng Pandiwa

Tahasan

Ito ay ginaganap ng simuno ang isinasaad na pandiwa.

Halimbawa:

Si Andres Bonifacio ang nagtatag ng Katipunan noong 1892.

Balintiyak

Ito ay hindi ang simuno ang gumaganap sa isinasaad ng pandiwa.

Halimbawa:

Ang pagtatatag ng kalipunan ay pinasimulan ni Andres Bonifacio.

Kailanan ng Pandiwa

Isahan

Ito ay kapag ang pandiwa ay nasa payak na anyo.

Halimbawa:

Ang aso ay nagbabantay ng bahay tuwing gabi.

Maramihan

Ito ay marami ang simuno at kilos na isinasaad.

Halimbawa:

Ang mga aso ay nagsisipagbantay ng bahay tuwing gabi.

Mga Panlaping Makadiwa

Panlaping Banghayin

Ito ay ang panlaping nagbabanghay sa sarili samantalang hindi nagbabago ang salitang-ugat.

isa, maki, magka, maging, magsa, suma

Nyutral	Naganap	Nagaganap	Magaganap
magbigay	nagbigay	nagbibigay	magbibigay
magsagawa	nagsagawa	nagsasagawa	magsasagawa

Panlaping Makabanghay

Ito ay kapwa nababanghay ang panlapi at salitang-ugat na nilalapian.

Um	Ma	i, in, o hin	Ka-an	Ma-an
mag	Maka	An o han	mang	Ma-in
Pa-an	Pag-an	Pag-in

Nyutral	Naganap	Nagaganap	Magaganap
lumilipad	lumipad	lumilipad	lilipad
tumatakbo	tumakbo	tumatakbo	tatakbo

Pagbabanghay ng mga Pandiwa

Pandiwa sa Ma

Ito ay nagsasaad ng kasadyaan o ikaaari.

mauna

nauna

nauuna

mauuna

Pandiwa sa Ipa

Ito ay nagsasaad ng utos o mungkahi.

ipaabot

ipinaabot

ipinapaabot

ipaaabot

Pandiwa sa Ipag

Ito ay nagbibigay ng utos o pakiiisap.

ipagbili

ipinagbili

ipinagbibili

ipagbibili

Pandiwa sa Mag

Ito nagbibigay diwa sa pagganap.

magsabi

nagsabi

nagsasabi

magsasabi

Pandiwa sa Maki

Ito ay nagsasaad ng pakikisama sa gawa.

makibagay

nakibagay

nakikibagay

makikibagay

Panlaping Mapa

Ito ay nagbabadya ng maaaring maganap.

mapabuti

napabuti

napapabuti

mapapabuti

Panlaping Magka

Ito ay ginagamit para sa di-kusang pagkilos.

magkasundo

nagkasundo

nagkakasundo

magkakasundo

Panlaping Magsi

Ito ay para sa sabay-sabay na pagkilos.

magsikain

nagsikain

nagsisikain

magsisikain

Panlaping Maka

Ito ay nagsasaad ng kasadyaang pagkilos.

makatakas

nakatakas

nakakatakas

makakatakas

Panlaping Magsa

Ito ay nagsasaad ng magkatulad na pagkilos.

magsadula

nagsadula

nagsasadula

magsasadula

Mga Uri ng Pandiwang Di-Karaniwan

Maykaltas

Ito ay kapag may titik o pantig na kulang sa salita.

Kunin (kuhanin), damhin (damahin), bathin (bati-hin)

Maylipat

Ito ay may titik na nag-iiba ng lunan sa loob ng salita.

Tupdin (tuparin), tamnan (taniman) , sidlan (siliran)

Maypalit

Ito ay kapag mayroong isa o dalawang titik na napalitan ng iba.

Hagkan (halikan), datnan (datingan), tawanan (tawahan)

Maypungos

Ito ay kapag may nabawas na titik sa unahan ng salita.

magpasabi (pasabi)

Pagkakaisa ng Simuno at Pandiwa

• Ang simunong nasa kailanang isahan ay nangangailangan ng pandiwang isahan din.

Halimbawa:

Si Tonio ay naglalakbay sa kahabaan ng Edsa.

• Ang simunong nasa kailanang maramihan ay humihingi ng pandiwang maramihan din.

Halimbawa:

Si Tonio at Juan ay nagsipagtapos sa kolehiyo.

Pokus ng Pandiwa

Ito ay ang relasyon ng pandiwa sa simuno.

Aktor-pokus-nagtuturo na ang tagaganap o aktor ang siyang simuno ng pangungusap. ang mga panlaping ito ay nasa aktor-pokus- um-, mag-, ma-, mang-, maka-, makapag-, maki-, at magpa-.

halimbawa:

  Nagsayaw ng limbo rock ang mga kalahok sa paligsahan sa programang Eat Bulaga.

'Makapal na panitik''''Makapal na panitik''Nakahilig na panitik'''''====Layon==== Ang paksa ng pangungusap ay ang layon.

Halimbawa:

Ang basura ay ipinatapon ni kookai camille

Ganapan

Ang lugar o pook ang ganapan ng kilos.

Halimbawa:

Ang bakanteng lote ay tinataniman nila ng gulay.

Tagatanggap

Ang simuno ang pinaglalaanan ng kilos.

Halimbawa:

Ipagsasalok mo ng suka ang bisita para inumin nila..

Gamit

Ang kasangkapan o bagay na ginagamit ang gagawa ng kilos.

Halimbawa:

Ang abaka ay ipantatali niya sa duyan.

Sanhi

Ang paksa ay nagpapahayag ng dahilan o sanhi.

Halimbawa:

Ikinagagalak niya ang pagtanggap sa kanyang pag-ibig.

Direksyon

Ang paksa ay nagsasaad ng direksyon ng kilos ng pandiwa.

Halimbawa:

Ang Chocolate Hills ay pinuntahan nila.

Kaganapan ng Pandiwa

Ito ay ang relasyon ng pandiwa sa panag-uri.

Kaganapang Tagaganap

Ito ay ang bahagi ng panaguri ang gumaganap ng kilos ng pandiwa.

Halimbawa:

Ang unang anibersaryo ng kanilang kasal ay ipinagdiwang ng mag-asawang Leny at Ariel.

Kaganapan sa Layon

Ito ay kung ano ang bagay na tinutukoy ng pandiwa.

Halimbawa:

Sumasayaw ng tinikling ang mga naga nayon.

Kaganapang Tagatanggap

Ito ay kung sino ang nakikinabang sa kilos ng pandiwa.

Halimbawa:

Nagluto si Nida ng Spaghetti para sa kanyang mga anak.

Kaganapang Ganapan

Ito ay nagsasaad ng lugar na ginaganapan ng kilos ng pandiwa.

Halimbawa:

Nag-aararo sa bukid ang ama ni Ryna Angelica

Kaganapang Kagamitan

Ito ay kung anong bagay o instrumento ang ginagamit upang magawa ang kilos ng pandiwa.

Halimbawa:

Ang lamesa ay pinunasan ni Jonathan ng basahang tuyo .

Kaganapang Sanhi

Ito ay kung ano ang dahilan ng pagkakapangyari ng kilos ng pandiwa.

Halimbawa:

Namatay siya dahil sa labis na pag-inom ng alak.

Kaganapang Direksyon

Ito ay nagsasaad ng direksyon ng kilos na taglay ng pandiwa,

Halimbawa:

Ang mga panauhin naming balikbayan ay ipinasyal namin sa Luneta .

Mga Gamit ng Pangngalang Pandiwa

Ang pangngalang-pandiwa ay binubuo ng panlaping pag- at salitang ugat.

pag + sukat = pagsukat

pag + tulong = pagtulong

Bilang Simuno ng Pangungusap

Halimbawa:

Ang pagtulong sa kapwa ay pinagpapala.

Tuwirang Layon sa Pandiwa

Halimbawa:

Si Bitoy ay mahilig sa paglalaro.

Bilang Kaganapang Pansimuno

Halimbawa:

Ang susi sa tagumpay ay pagtitiis.

Bilang Di-tuwirang Layon

Halimbawa:

Si Andrew ay magtatayo ng paaralan ukol sa pagtuturo ng Ingles.

Bilang Layon sa Pang-ukol

Halimbawa:

Ang paksa ng pag-uusap ay tungkol sa pagsugpo ng kahirapan.